“Door breder naar afbouwmogelijkheden te kijken, is vaak meer mogelijk dan gedacht”
In de jaren ’80 en ‘90 zijn veel bodemverontreinigingen ingepakt met een schone laag grond (leeflaag) en damwanden. Ook worden veel verontreinigingen nog beheerst door permanente onttrekking van grondwater. Het beheer en onderhoud van deze locaties, nazorg geheten, is intensief en kostbaar. In het Convenant bodem en ondergrond 2016-2020 hebben het Ministerie, de provincies, gemeenten en Unie van Waterschappen met elkaar afgesproken de nazorgopgaven van bodemverontreiniging waar mogelijk te verkleinen.
De gemeente Dordrecht liet de mogelijke afbouw van nazorg op acht IBC-locaties onderzoeken. Een breed consortium, waaronder ook het Expertise Loket Afbouw Nazorg (ELAN), voerde het onderzoek uit. ELAN is een gezamenlijk initiatief van de nazorgorganisaties Bodembeheer Nederland en Bodemzorg. De evaluatie werd systematisch en per locatie uitgevoerd, aan de hand van de ‘Schijf van vijf’, een denkmodel, waarmee verschillende factoren die kunnen bijdragen aan afbouw gelijktijdig en in samenhang kunnen worden beschouwd. Niet alleen technische, maar ook juridische, bestuurlijke, financiële en omgevingsfactoren bepalen de afbouwmogelijkheden. Hoe meer factoren bijdragen (“lichten op groen’’), des te groter de kans op een succesvolle herziening.
“Op twee locaties kon de nazorg al op zeer korte termijn volledig worden afgebouwd”
Het uitgevoerde onderzoek laat zien dat een kritische, bredere beoordeling van de nazorgmaatregelen volgens de Schijf van vijf tot mooie resultaten kan leiden. Aanzienlijke besparingen en toch robuuste eindsituaties zijn mogelijk. Op alle acht IBC-locaties kan de nazorg verantwoord worden afgebouwd of geëxtensiveerd. Op twee locaties kon de nazorg al op zeer korte termijn volledig worden afgebouwd. Op twee locaties is dit mogelijk na nader onderzoek of een tijdelijke intensivering van maatregelen. Op vier locaties wordt significante extensivering van de nazorg binnen vijf jaar verwacht.